Συγκρούσεις ξέσπασαν στο δήμο Κλίνα του Κοσσυφοπεδίου, όταν Αλβανοί εμπόδισαν Σέρβους προσκυνητές να επισκεφθούν ναούς στην περιοχή με αφορμή την ορθόδοξη γιορτή του Αγίου Πνεύματος.
Η αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου ανακοίνωσε ότι ένας Σέρβος πολίτης τραυματίσθηκε στο χωριό Ποτέκ του δήμου Κλίνα, 50 χιλιόμετρα δυτικά της Πρίστινα, όταν οι Αλβανοί των γύρω χωριών επιτέθηκαν κατά της ομάδας των Σέρβων στο χωριό. Ο τραυματίας μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και η κατάσταση του κρίνεται σοβαρή.
Η αστυνομία επενέβη να διαλύσει τους Αλβανούς που είχαν κλείσει την είσοδο του χωριού, καθώς περίπου 50 Σέρβοι κατευθύνονταν στο ναό για την χριστιανική γιορτή.
Ο Ντρίτον Ρουγκόβα, από την περιφερειακή αστυνομία της Πέγια δήλωσε ότι η προσέλευση των Σέρβων είχε ανακοινωθεί και είχαν λάβει σχετική άδεια, οπότε οι αστυνομικοί προσπάθησαν να εμποδίσουν τους Αλβανούς να τους επιτεθούν.
Οι Αλβανοί κάτοικοι υποστηρίζουν ότι σε αυτό το χωριό στον πόλεμο του 1999, σκοτώθηκαν 15 Αλβανοί, επομένως η επίσκεψη των Σέρβων ήταν μια πρόκληση.
Από 21 έως 25 Μαΐου 2018 πραγματοποιήθηκε στη Σερβία συνεκπαίδευση προσωπικού Μονάδων Ειδικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (Ζ’ ΜΑΚ – ΕΤΑ) και Σερβίας, στο πλαίσιο της άσκησης «FALCON-2018».
Η άσκηση, η οποία εντάσσεται στο πρόγραμμα στρατιωτικής συνεργασίας των δύο χωρών, περιλάμβανε εκτέλεση αλμάτων στατικού ιμάντα και ελεύθερης πτώσης, τερματική καθοδήγηση πυρών με συνδρομή προσωπικού εδάφους, καταρρίχηση από ελικόπτερο με χρήση συστήματος Fast Rope, βολές μάχης ταχείας αντίδρασης και ελεύθερων σκοπευτών, καθώς και εκπαίδευση παροχής πρώτων βοηθειών μάχης.
Τελευταία ενημέρωση: Παρασκευή, 25 Μαΐου 2018, 18:5
Σύμφωνα με τον διοικητή
της αστυνομίας των συνόρων, Μίλε Τόσεφ, χιλιάδες
είναι τα οχήματα που λόγω του παρατεταμένου Σαββατοκύριακου, πέρασαν τα σύνορα προς
την Ελλάδα.
Μόνο τις τελευταίες 7 ώρες έχουν περάσει περίπου 4.500
αυτοκίνητα.
«Εργαζόμαστε με πλήρες δυναμικό και ικανότητα υποδομής για
να ανταποκριθούμε στις ανάγκες όλων εκείνων που αποφάσισαν να ταξιδεύσουν προς την
Ελλάδα. Και οι έξι λωρίδες κυκλοφορίας έχουν διατεθεί, πέντε για επιβατικά και μία για μεταφορικά οχήματα.
Η καθυστέρηση που παρατηρείται στο συνοριακό σταθμό είναι
από 20 έως 30 λεπτά λόγω των τελωνειακών διατυπώσεων.
Η συνοριακή αστυνομία,
ανέφερε ότι από χθες στις 12 το μεσημέρι, πέρασαν τα σύνορα Σκοπίων - Ελλάδας πάνω από 12.200 επιβάτες. Από αυτούς οι 8,5
χιλιάδες είναι πολίτες της πρώην γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας και οι υπόλοιποι,
ήταν κυρίως Σέρβοι.
Поводом завршетка школске године Прве међународне руске школе „Валентина Терешкова“ у Москви је одржан састанак оснивача школе Саше Боројевића и Бошка Козарског и бившег премијера Русије, Сергеја Степашина. На састанку је господину Степашину додељена свечана плакета захвалности за неизмеран допринос реализацији пројекта „Прве руске школе ван Русије“.
„Иако је на неки начин цела руска администрација подржала пројекат отварања руске школе у Београду, ипак је наконкретнију подршку пружио Сергеј Степашин и можемо слободно рећи да га на неки начин сматрамо суоснивачем школе или најмање нашим искреним пријатељем. Оно што нас је с друге стране, непријатно изненадило је заинтересованост про-западних структура у Србији за нашу школу и намере да развој и раст школе ослабе некаквом лошом пропагандом. Како школа може да има лошу пропаганду? Па нисмо ми политички пројекат.“, изјавио је Бошко Козарски, оснивач и генерални менаџер школе.
У новој школској години уписаће се и друга генерација првака, која ће у клупе сести већ 1. септембра. Како нам је открио оснивач школе, Саша Боројевић, убрзо ће затим у исте те клупе на један дан сести и бивши премијер Русије.
„Како је и сам потврдио у нашем разговору, висока делегација на челу са Степашином посетиће нашу школу већ у септембру. Додатан замајац развоју руске школе у Србији јесте свакако оваква отворена подршка утицајних људи из највишег државног миљеа Русије, дају ћи нам посебно привилегован положај у руским образовним институцијама, што ће резултовати на више начина – од стипендирања наших ученика, до већих прилика за наставак образовања и каријерни пут“, изјавио је оснивач школе Саша Боројевић.
Руску школу „Валентина Терешкова“ у Београду до сада су посетиле бројне значајне личности из Руске Федерације, попут редитеља Сергеја Струсовског, затим Александра Карељиа космонаута Роскосмоса, Вјечеслава Качука, заслужног уметник Русије, па и сенатор Савета Федерација, Анатолиј Лисицин
Φαίνεται ότι το πολιτικό καθεστώς της Ελλάδος έχει πλησιάσει ποιοτικά τα καθεστώτα του Ερντογάν, του Ράμα, του Τζουκάνοβιτς και του αλήστου μνήμης Γκρούεφσκι. Καβάλα στο ψηλό άλογο της εξουσίας νομίζουν ότι έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν αυθαίρετα, όπως τα κακόφημα καθεστώτα της γειτονιάς μας, για ένα άκρως σημαντικό εθνικό θέμα για το οποίο σε μια δημοκρατική χώρα πρέπει να αποφασίζει ο λαός με δημοψήφισμα.
Δεν περιμέναμε από τον Αλέξη Τσίπρα και τους κομματικούς παράγοντες που τον περιβάλλουν κάτι καλύτερο, το ιστορικό τους είναι γνωστό.
Ποιος νομίζει όμως ότι είναι ο Νίκος Κοτζιάς, που ως υπουργός Εξωτερικών πουλάει εξυπνάδα και μιλάει αγέρωχα για πλειοψηφία βουλευτών ικανή για να παραχωρηθεί το όνομα της Μακεδονίας, προσβάλλοντας έτσι τους Έλληνες; Στη διάρκεια της θητείας του ο Ν. Κοτζιάς απέκτησε υπεροψία που μας θυμίζει το σοφό «Αρχή άνδρα δείκνυσι».
Αν νομίζει, λόγω φιλοδοξίας, ότι βάζοντας την υπογραφή του για να «λύσει» το Σκοπιανό θα δοξασθεί ως μέγας διπλωμάτης, θα του το πούμε ξεκάθαρα, ότι τέτοια «διαπραγμάτευση» –που επί της ουσίας είναι μόνο παραχώρηση με μια γαρνιτούρα δίπλα στο «Μακεδονία»– δεν είναι κατόρθωμα. Δεν πρόκειται να περάσει σε χρυσές σελίδες της ελληνικής ιστορίας το όνομά του, γι’ αυτό να είναι βέβαιος.
Επί της ουσίας: το όνομα Μακεδονία δεν είναι ορφανό.
Οι κάτοικοι της χώρας με κύριο συνθετικό το «Μακεδονία» θα έχουν το δικαίωμα να ονομάζονται «Μακεδόνες» πολίτες, να έχουν «μακεδονική» ιθαγένεια, να ονομάζουν τη γλώσσα τους «μακεδονική», να έχουν μια «μακεδονική» εθνική ταυτότητα και τα προϊόντα της χώρας τους να έχουν «μακεδονική» ονομασία προέλευσης. Επιπλέον, ο υποτιθέμενος διαλλακτικός Ζόραν Ζάεφ, πρωθυπουργός της πΓΔΜ, μόλις πριν από λίγες μέρες έκρινε «εξαιρετικά θετική» την καταρχάς θετική απάντηση του Πατριαρχείου της Σόφιας σε αίτημα της Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (μη αναγνωρισμένης από καμία αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία) να γίνει η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία μητέρα-Εκκλησία της και να της παραχωρήσει αμέσως το αυτοκέφαλο, κάτι που αρνείται η σύμφωνα με τους εκκλησιαστικούς κανόνες σημερινή επίσημη μητέρα-Εκκλησία της, που είναι η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Με άλλα λόγια, η «υποχωρητικότητα» του Ζ. Ζάεφ εξαντλείται στην απομάκρυνση κάποιων κακόγουστων αγαλμάτων και στις αλλαγές ονομάτων του αεροδρομίου των Σκοπίων και του εθνικού αυτοκινητόδρομου που συνδέει την Ελλάδα με τη Σερβία, ενώ παράλληλα κινείται για να δημιουργήσει πρόσθετη «μακεδονική» πτυχή στο υπάρχον σοβαρό πρόβλημα, με τη νομιμοποίηση διά της πλαγίας οδού και της Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Και ο Ν. Κοτζιάς, με τη σύμφωνη γνώμη ιστορικά αδαών και αφελών, προσφέρει σε αντάλλαγμα το όνομα «Μακεδονία».
Το σημερινό επίσημο όνομα της χώρας, με το οποίο έγινε μέλος του ΟΗΕ είναι πΓΔΜ (FYROM), όμως τα Σκόπια λανσάρουν μόνο το «Μακεδονία», ακόμη και σε διεθνείς διοργανώσεις που έχουν αναλάβει την υποχρέωση να εμφανίζονται ως πΓΔΜ. Πρόσφατα η Ελλάς πλήρωσε μάλιστα και πρόστιμο, επειδή όταν η πΓΔΜ εμφανίστηκε με το όνομα «Μακεδονία» (ενώ είχε διεθνή υποχρέωση να συμμετάσχει ως πΓΔΜ) σε αγώνα με την Εθνική Ελλάδος Μπάσκετ Γυναικών, η Εθνική μας αποχώρησε από το γήπεδο.
Το ζήτημα του οριστικού ονόματος του γειτονικού κράτους, που επιμένει να κλέψει ελληνικό εθνικό πλούτο, είναι ζήτημα υψίστης εθνικής σημασίας για το μέλλον ολόκληρης της Ελλάδος και όχι μόνο της βόρειας Ελλάδος, και ως τέτοιο πρέπει να αποφασιστεί στην Ελλάδα με δημοψήφισμα. Δεν έχουν κανένα ηθικό και νομικό έρεισμα να αποφασίσουν για ένα εθνικό θέμα τέτοιας σημασίας τα συγκεκριμένα άτομα που έχουν σήμερα την κυβερνητική εξουσία.
Ο Ν. Κοτζιάς οφείλει να εξηγήσει στους Έλληνες αν και πώς εξυπηρετούνται τα ελληνικά συμφέροντα παραχωρώντας κάτι που είναι εθνικό. Η Ελλάς τι θα πάρει από τα Σκόπια;
Όταν εξηγήσει αυτά που μπορεί να εξηγήσει ο Ν. Κοτζιάς, τότε πρέπει να ερωτηθεί ο ελληνικός λαός, με δημοψήφισμα, αν πείστηκε από τα επιχειρήματά του.
Με την συζήτηση για την επίλυση του ζητήματος του ονόματος των Σκοπίων να βρίσκεται “στα μισά της διαδρομής” σύμφωνα με όσα δήλωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, σήμερα ήρθε στην επιφάνεια η πληροφορία που έκανε λόγο και για ένα άλλο όνομα που τίθεται επί τάπητος.
Σύμφωνα με πληροφορίες από αλβανικά και Σκοπιανά που επικαλείτα το skai.gr το νέο όνομα είναι το «Ρεπούμπλικα Ιλιντένσκα Ματσεντόνγια» (Republika Ilindenska Makedonija - Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ίλιντεν)
Τι σημαίνει όμως το Ίλιντεν; Δημοκρατία της Ίλιντεν Μακεδονίας» (Ilindenska Republika Makedonija), φαίνεται να είναι η νέα πρόταση των Σκοπίων για το όνομα της πΓΔΜ, εμπνευσμένο από την εξέγερση του Ίλιντεν. H εξέγερση αυτή έγινε στις αρχές του 20ου αιώνα και είχε ως απώτερο στόχο τη δημιουργία αυτόνομης «Μακεδονίας» στην οποία θα περιλαμβάνονταν και ελληνικά εδάφη.
Στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας γιορτάζεται ως εθνική επέτειος και για πολλούς θεωρείται ως η αρχή της Σλαβομακεδονικής εθνογένεσης, ενώ την υιοθετεί και η Βουλγαρία. Η εξέγερση ξεκίνησε στις 20 Ιουλίου 1903 και πήρε το όνομά της από τον Προφήτη Ηλία, που εορτάζεται εκείνη την ημέρα. Η εξέργεση
Η Εξέγερση του Ίλιντεν (σ.σ Εξέγερση του Προφήτη Ηλία-Μεταμορφώσεως) ήταν επανάσταση σλαβοφώνων της Μακεδονίας που οργανώθηκε και υλοποιήθηκε στο Μακεδονικό έδαφος από την αυτονομιστική οργάνωση Εσωτερική Μακεδονο-Αδριανουπολιτική Επαναστατική Οργάνωση τον Ιούλιο (σύμφωνα με το Ιουλιανό Ημερολόγιο) / Αύγουστο (σύμφωνα με το Γρηγοριανό Ημερολόγιο) του 1903 ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, σύμφωνα με δημοσίευμα του skai.gr.
Σήμερα αυτή η επανάσταση γιορτάζεται στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ως εθνική επέτειος και για πολλούς στη χώρα θεωρείται η αρχή της Σλαβομακεδονικης εθνογένεσης, ενώ την υιοθετεί και η Βουλγαρία. Γιατί ονομάστηκε Ίλιντεν Ονομάστηκε έτσι από την ημέρα που ξεκίνησε, την ημέρα του Προφήτη Ηλία, στις 20 Ιουλίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο) / 2 Αυγούστου 1903 (γρηγοριανό ημερολόγιο), στο Βιλαέτι του Μοναστηρίου και συγκεκριμένα στους καζάδες Αχρίδας, Πρέσπας, Κιτσόβου, Μοναστηρίου, Φλώρινας, Καστοριάς και Καϊλαρίων. Εκεί σημειώθηκε και η πιο έντονη και εντυπωσιακή σε αποτελέσματα δράση, στα βόρεια διαμερίσματα του Βιλαετίου της Θεσσαλονίκης, που γειτόνευαν με τη βουλγαρική ηγεμονία και σε ορισμένες περιοχές του Βιλαετίου της Αδριανούπολης, κυρίως στην περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών.
Προετοιμασία της εξέγερσης
Το 1897 δημιουργήθηκε η Σλαβόφωνη Εσωτερική Μακεδονο-Αδριανουπολιτική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΑΕΟ) ώστε να οργανώσει και να προκαλέσει μια εξέγερση, με την υπόσχεση αυτοδιάθεσης και αυτονομίας στον τοπικό πληθυσμό. Αρχική επιδίωξη της ήταν έπειτα από την αυτονόμηση της Μακεδονίας και της Θράκης, να ενταχθούν οι δυο περιοχές στο Βουλγαρικό Βασίλειο, όπως έγινε στην περίπτωση της Ανατολικής Ρωμηλίας. Εκείνη την εποχή με βάση τη συνθήκη του Βερολίνου το 1878 η περιοχή αυτονομήθηκε και αργότερα, με πραξικόπημα ενάντια στην οθωμανική αρχή, προσαρτήθηκε στην Βουλγαρία. Ωστόσο πριν την εξέγερση του Ίλιντεν η οργάνωση είχε ανοιχθεί σε μεγαλύτερο μέρος του Μακεδόνικου πληθυσμού και η ιδέα της ένωσης με τη Βουλγαρία είχε εγκαταλειφθεί.
Η οργάνωση, που άλλαζε διάφορα ονόματα πριν και μετά την εξέγερση, ξεκίνησε κυρίως ως Βουλγαρομακεδόνικη υποστηρίζοντας την ιδέα της αυτόνομης Μακεδονίας αλλά και των περιοχών της Αδριανούπολης με την Θράκη που ανήκαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία και την προστασία της Βουλγαρικής εθνικής ταυτότητας. Η οργάνωση είχε ως σύνθημα το «Η Μακεδονία για τους Μακεδόνες».
Τα δύο ρεύματα
Σύντομα στην οργάνωση αυτή δημιουργήθηκαν δύο ρεύματα. Το ένα, οι Αυτονομιστές, υποστήριζε την αυτονόμηση της Μακεδονίας ως υπόσχεση για την διαφύλαξη της υπόσχεσης της αυτονομίας και αυτοδιάθεσης της περιοχής. Η άλλη ομάδα δημιουργήθηκε από μέλη του Ανώτατου Μακεδονικού Κομιτάτου, μιας οργάνωσης που ιδρύθηκε το 1894 στη Σόφια και υποστήριζε την άμεση προσχώρηση στην Βουλγαρία. Τα μέλη της ομάδας αυτής ονομάστηκαν Ενωτικοί ή Βερχοβιστές, σε αντίθεση με τους Αυτονομιστές, επειδή πίστευαν στον υπέρτατο στόχο, την άμεση προσάρτηση της Μακεδονίας στην Βουλγαρία.
Έτσι η οργάνωση ΕΜΑΕΟ που δημιούργησε το Ίλιντεν φαίνεται πως είχε ως τελικό στόχο την απελευθέρωση των υπόδουλων Χριστιανών από τον Σουλτάνο και τους Οθωμανούς, τη στιγμή που οι ντόπιοι έβλεπαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία να καταρρέει και να δημιουργούνται τα πρώτα βαλκανικά κράτη (με εξαίρεση την Ελλάδα που είχε ήδη δημιουργήσει το πρώτο εθνικό κράτος το 1830), και μία αυτόνομη ή ανεξάρτητη Μακεδονία πιθανότατα μέσα σε μία ομόσπονδη ένωση Βαλκανικών κρατών.
Η στάση της Ελλάδας
Η στάση του τότε Ελληνικού κράτους, αν και δεν έχει ξεκαθαριστεί απόλυτα ιστορικά, επάνω στην Σλάβομακεδόνικη επανάσταση του Ίλιντεν δεν φαίνεται να ήταν θετική γιατί προφανώς μια αυτόνομη ή ανεξάρτητη Μακεδονία θα ήταν κόντρα στις εδαφικές βλέψεις της χώρας στην περιοχή. Σύμφωνα με τον Πεζά, τον τότε πρόξενο της Ελλάδας στο τότε Οθωμανικό Μοναστήρι (Μπίτολα), και τα όσα γράφει σε έκθεση προς τον πρόεδρο της ελληνικής κυβέρνησης το 1902, η επερχόμενη εξέγερση (Ίλιντεν) έχει ως στόχο μια αυτόνομη ή ανεξάρτητη Μακεδονία, προτίθενται να την ακολουθήσουν και πατριαρχικοί και εξαρχικοί πληθυσμοί και περιγράφονται οι άθλιες συνθήκες ζωής πολλών Μακεδόνων (κυρίως αγροτών).
Από την πλευρά του, ο ίδιος ο Πεζάς αναφέρει πως ο ίδιος και το Ελληνικό κράτος επιδιώκει μια συνεργασία με τις Οθωμανικές αρχές. Όλες αυτές τις πληροφορίες που έχει μαζέψει σχετικά με τις κινήσεις των αυτονομιστών, τις είχε μαζέψει καθώς επιθυμεί τη συντριβή του κινήματος. Αναφέρει ακόμα πως η Ελλάδα ενδιαφέρεται για την ηρεμία και την ευημερία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, καθώς φοβάται πως η αναταραχή θα μπορούσε να επεκταθεί και μέσα στην Ελλάδα.
Τις παραμονές της επανάστασης ο νέος πρόξενος της Ελλάδας στο Μοναστήρι Κ.Κυπραίος αναφέρει πως υπάρχει συνεργασία του με την Οθωμανική αυτοκρατορία σε επίπεδο πληροφοριών για την επερχόμενη επανάσταση και πως ξοδεύονται χρήματα για προπαγάνδα που θα απέτρεπε τον πατριαρχικό πληθυσμό να μπει στην επανάσταση.
Τέλος ο τότε μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης χαρακτηρίζει με ύβρεις τους επαναστάτες, ενώ φαίνεται πως ο συνεργάτης του και συνεργάτης των Οθωμανών Βαγγέλης Στρεμπενιώτης με τους άντρες του είχε συμμετοχή σε μία εκστρατεία κατά των επαναστατών στις 4 Αυγούστου.
«Το όνομα αυτό, Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ίλιντεν παραπέμπει ευθέως στην Εξέγερση του Ίλιντεν που έλαβε χώρα στις 20 Ιουλίου το 1903 και επρόκειτο για μια επανάσταση των Σλαβόφωνων της περιοχής εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και γιορτάζεται στα Σκόπια ως Εθνική επέτειος» όπως είπε στον ΣΚΑΙ ο πρέσβης επί τιμή Αλέξανδρος Μαλιάς.
«Παραπέμπει επίσης στην αντίστοιχη ημερομηνία του 1944 στη συνάντηση του Ασνόμ όπου άρχισε να οικοδομείται η σύγχρονη εθνική ταυτότητα των Σκοπιανών» τόνισε επίσης ο κ. Μαλιάς.
Σύμφωνα με τον κ. Μαλιά το Ίλιντεν βρίσκεται πολύ πιο κοντά στην εθνική συνείδηση των Σκοπιανών παρότι την εξέγερση την διεκδικεί και η Βουλγαρία.
Vrhovni sud Grčke odbio je danas zahtev da izruči Makedoniji dvojicu bivših obaveštajaca koje Specijalno makedonsko tužilaštvo tereti za masovno nezakonito prisluškivanje i nezakonitu nabavku britanske opreme za prisluškivanje za Upravu za bezbednosti i kontraobaveštavanje.
Sud je takvu odluku o zahtevu makedonskog Ministarstva pravde doneo imajući u vidu da su Goran Grujovski, bivši načelnik Pete uprave UBK i službenik te uprave Nikola Boškovski pomilovani i da im za isto krivično delo ne može biti ponovo suđeno, prenieli su skopski mediji.
Predsednik Makedonije Đorđe Ivanov pre dve godine amnestirao je Boškovskog i Grujovskog.
Njihov advokat Petar Vasilev smatra da će oni već u ponedeljak, 21. maja, biti pušteni na slobodu, ali neće moći da napuste Grčku.
Grujosvski i Boškovski uhapšeni su u oktobru prošle godine na aerodromu u Solunu, nakon što su sa bugarskim pasošima pokušali da otputuju u drugu zemlju Evropske Unije.
Тензије на југу Албаније: Грци проглашавају независност?
фото: Видовдан
Грчки покрет за “Препород Северног Епира“ јуче је одржао митинг у албанском граду Буларат у округу Ђирокастра у знак сећања на борце који су пали у борбама за Аутономну Републику Северни Епир 1914.године. Овај догађај је узнемирио тамошње Албанце, нарочито зато што су учесници скупа истакли грчке заставе, али и захтевали аутономију , преносе албански медији.
Аутономна Република Северни Епир проглашена је 28.фебруара 1914.године. Прогласили су је Грци који су живели на подручју јужне Албаније, а за престоницу је изабрана Ђирокастра, који се налази на самој граници са Грчком.
Током Првог светског рата, грчка војска је заузела ову област са намером да је припоји Грчкој. Након окончања рата, Ђирокастра се поново нашла унутар граница албанске државе, јер је северни део Епира припао Албанији. Ђирокастра данас представља важан културни и туристички центар, насељавају је Грци и Албанци.
Албански медији тврде да је грчка мањина у Албанији подржана од грчке “нацистичке“ организације “Златна зора“ која је 28.фебруара ове године у Грчкој протествовала испред зграде парламента, захтевајући независност југа Албаније или проглашење Аутономне Републике Северни Епир, док је Алексис Ципрас, премијер Грчке, више пута упозорио на опасност од терористичких напада у пограничним деловима земље, истакавши да Албанци одавно имају тежњу да оцепе северне делове Грчке.
Στη Σερβία δραστηριοποιούνται περίπου 27 κατασκευαστικές εταιρείες και εταιρείες δομικών υλικών ελληνικών συμφερόντων και όπως σημειώνει το γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της πρεσβείας μας στο Βελιγράδι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες περαιτέρω διαστηριοποίησης. Συγκεκριμένα, σε ενημερωτικό έγγραφο της πρεσβείας σημειώνεται ότι οι προοπτικές για τις ελληνικές εταιρείες είναι καλές στον κλάδο των κατασκευών αλλά και σε έργα υποδομής, καθώς ο μέσος χρόνος έκδοσης οικοδομικών αδειών στη Σερβία είναι τώρα έξι ημέρες, ενώ στους επόμενους μήνες η διαχείριση της γης και το κτηματολόγιο θα απλοποιηθούν και θα ψηφιοποιηθούν. Επίσης, προστίθεται ότι η κυβέρνηση έχει κάνει πολλά στον τομέα των κατασκευών και ο κύριος στόχος είναι να ενισχυθεί το μερίδιο του κατασκευαστικού τομέα στο ΑΕΠ κατά τα επόμενα δύο χρόνια. Ήδη το μερίδιο αυτό έχει φθάσει σήμερα το 5,1% από 4,4% πριν από δύο χρόνια, ενώ ο στόχος είναι να φθάσει τουλάχιστον το 7%.
Η σερβική αγορά παρουσιάζει ευκαιρίες, ενώ ιστορικά οι ελληνικές εταιρείες έχουν αξιοσημείωτη παρουσία στην αγορά κατασκευών και ακινήτων στο Βελιγράδι. Οι λόγοι αυτοί έχουν να κάνουν κυρίως με την ανάγκη διεξόδου για Έλληνες επιχειρηματίες σε χώρες και αγορές με εγγύτητα τόσο γεωγραφική αλλά και πολιτισμική. Η Σερβία είναι μια τέτοια χώρα και παράλληλα παρουσιάζει πολλές προοπτικές, επισημαίνεται χαρακτηριστικά. Στη Σερβία δραστηριοποιούνται περίπου 27 κατασκευαστικές εταιρείες και εταιρείες δομικών υλικών ελληνικών συμφερόντων. Μεταξύ αυτών είναι μεγάλες ελληνικές εταιρείες όπως: 'Ακτωρ, Τιτάν, Αλουμίλ, ΕΤΕΜ, ISOMAT, KLEEMAN, Lamda Development, TERNA κ.α.
Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με στοιχεία που έλαβε η ελληνική πρεσβεία από την ΤΕΡΝΑ, η εταιρεία μεταξύ άλλων έχει συμμετάσχει στα εξής έργα:
- Κατασκευή αυτοκινητόδρομου E75 (τέσσερα τμήματα : Vladicin Han - Prevalac, Prevalac - Suvi Dol, Suvi Dol - Donji Neradovac, Grabovnica - Grdelica
- Κατασκευή αυτοκινητοδρόμου Ε80 (δύο τμήματα: δρόμοι και γέφυρες σε Prosek-Bancarevo και κατασκευή των σηράγγων Progon και Przojna Padina στην παράκαμψη του Dimitrovgrad στη διέλευση των συνόρων με τη Βουλγαρία. Το συνολικό κόστος της επένδυσης των ανωτέρω έργων έφθασε περίπου τα 200 εκατ. ευρώ.
Επίσης η εταιρεία ΑΚΤΩΡ, συμφώνα με τα στοιχεία που απέστειλε στην πρεβεία έχει αναλάβει και ολοκληρώσει σχεδόν στο σύνολό τους τα εξής έργα:
- Κατασκευή αυτοκινητόδρομου Ε75 (τμήμα Neradovac - Srpska Kuca)
- Κατασκευή αυτοκινητόδρομου Ε80 (τέσσερα τμήματα: Crvena Reka - Ciflik, Bancarevo- Crvena Reka, Stanicenje- Pirot Istok και σήρραγες και γέφυρες στην παράκαμψη του Dimitrovgrad). Το συνολικό κόστος της επένδυσης των ανωτέρω έργων έφθασε περίπου τα 180 εκατ. ευρώ.
Θεσμικό πλαίσιο για επιχειρηματικές δραστηριότητες στον τομέα των κατασκευών
Χάρη στις άδειες οικοδόμησης, η Σερβία είναι μία από τις 10 πρώτες χώρες στη λίστα Doing Business για το 2017. Η Σερβία βρέθηκε από την 47η στην 43η θέση, από τις 189 χώρες, ενώ πιο σημαντικό είναι το άλμα από την 152η θέση στην 36η θέση σε ό,τι αφορά τη λήψη αδειών οικοδομής. Συγκεκριμένα, η υποχρέωση υποβολής αιτήσεων για την έκδοση αδειών οικοδομής μέσω του διαδικτύου έχει εισαχθεί από την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, ενώ οι διαδικασίες απόκτησης άδειας απλουστεύθηκαν και η διαδικασία για τη μεταβίβαση δικαιωμάτων κυριότητας επί του ακινήτου επιταχύνθηκε.
Η διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα της Σερβίας ήταν καλύτερη το 2016, λόγω της διατηρημένης μακροοικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της περαιτέρω εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, επικεντρώνοντας στη βελτίωση του επενδυτικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος, που αντικατοπτρίζεται στην πρόοδο της Σερβίας στους καταλόγους διεθνούς ανταγωνιστικότητας. Η έκθεση Doing Business επισημαίνει ότι η Σερβία είχε βελτιώσει τη νομοθεσία το 2016/17. Διευκόλυνε σημαντικά τη δημιουργία επιχειρηματικών οντοτήτων, μειώνοντας το διοικητικό τέλος για τον έλεγχο ταυτότητας των υπογραφών και αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα του μητρώου, γεγονός που μείωσε τον απαιτούμενο χρόνο για την εγγραφή της εταιρείας. Ως εκ τούτου, το κόστος εγκατάστασης επιχειρηματικών οντοτήτων μειώθηκε από 6,5% σε 2,3% των εσόδων ανά κάτοικο.
Επιπλέον, η Σερβία βελτίωσε την αξιοπιστία του συστήματος κτηματολογίου, εφαρμόζοντας το γεωγραφικό σύστημα πληροφοριών και διευκόλυνε την εφαρμογή της σύμβασης με τη θέσπιση ενός νέου νόμου για την επιβολή της νομοθεσίας, ο οποίος επεκτείνεται και διευκρινίζει τις ευθύνες των εκτελεστών και τη δικαιοδοσία των δικαστηρίων κατά τη διάρκεια των διαδικασίων εκτέλεσης. Χάρη στα παραπάνω, ένα άτομο μπορεί τώρα να χτίσει μια αποθήκη εντός 156 ημερών, σε σύγκριση με τις 327 ημέρες πριν, ενώ η διαδικασία μεταφοράς ακινήτου διαρκεί 21 ημέρες. Ωστόσο, η Σερβία έχει χαμηλότερες επιδόσεις στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Χρειάζονται 125 ημέρες για σύνδεση με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, πολύ περισσότερο από το μέσο όρο των 79 ημερών σε όλες τις οικονομίες υψηλού εισοδήματος του OECD.
Κύριες τάσεις
Ο κατασκευαστικός κλάδος στη Σερβία είχε επιβραδυνθεί τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, με τις πρόσφατες τροποποιήσεις του νομικού πλαισίου, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος μετατροπής της χρήσης δημόσιας ιδιοκτησίας σε ιδιοκτησία και της απλούστευσης της διαδικασίας για τη χορήγηση άδειας κατασκευής, ο κλάδος κερδίζει ακόμη μια δυναμική. Εκτός από τις οικιστικές και επιχειρηματικές εξελίξεις, που αποτελούν παραδοσιακή εστίαση της κατασκευαστικής βιομηχανίας, υπήρξε επίσης μια τάση για την κατασκευή εμπορικών κέντρων. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι αυτό το είδος διευκόλυνσης δεν ήταν ευρέως διαδεδομένο στη Σερβία στο παρελθόν και εν μέρει επειδή είναι μια αυξανόμενη τάση σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο δημόσιος τομέας είναι ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές υπηρεσιών κατασκευών. Το μεγαλύτερο έργο στη Σερβία είναι σήμερα το έργο Belgrade Waterfront. Το έργο αυτό επικεντρώνεται στην κατασκευή οικιστικού και επιχειρηματικού συγκροτήματος ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ στο Βελιγράδι. Το έργο διεξάγεται από τη Δημοκρατία της Σερβίας και επενδυτή από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. 'Αλλα έργα υποδομής περιλαμβάνουν τους Διαδρόμους 10 και 11, οι οποίοι βρίσκονται υπό κατασκευή. Στο εγγύς μέλλον αναμένεται εκσυγχρονισμός της σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ Βελιγραδίου και Βουδαπέστης.
Η συνολική αξία των έργων υποδομής που υλοποιεί η Σερβία ανέρχεται σε περίπου 4 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ νέα έργα ανέρχονται σε 4,87 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 9 δισεκατομμύρια ευρώ. Με την ολοκλήρωση, όλα τα προαναφερθέντα έργα θα ενισχύσουν τη θέση της Σερβίας ως διαμετακομιστικού κόμβου για την περιοχή και ως χώρα πρώτης επιλογής για επενδυτές που επιθυμούν να επενδύσουν σε αυτή τη περιοχή της Ευρώπης.
Το ένα τρίτο όλων των έργων κατασκευής στη Σερβία βρίσκεται στο Βελιγράδι αυτή τη στιγμή, κατά συνέπεια, η πόλη αποτελεί την κινητήρια δύναμη πίσω από την κατασκευαστική βιομηχανία της χώρας. Υπάρχουν πολλά σχέδια που σχεδιάζονται για την ανακαίνιση της πρωτεύουσας, συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης του κύριου συμβόλου της πόλης, του φρουρίου του Βελιγραδίου, της κατασκευής νέου βασικού σταθμού λεωφορείων και νέων δημόσιων γκαράζ, την ανανέωση των προσόψεων, (καθιστώντας τα ποδήλατα μια νέα μορφή αστικών δημόσιων συγκοινωνιών) και ανακαινίσεις των μεγάλων δημόσιων χώρων. Όσον αφορά τα έργα δημόσιας υποδομής, οι κρατικές και οι τοπικές αρχές έχουν αυξανόμενη τάση να αναλαμβάνουν τέτοια έργα μέσω εταιρικής σχέσης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
Όσον αφορά τις κατοικίες στο Βελιγράδι, οι αιτούμενες τιμές έργων υψηλής ποιότητας ξεκινούν από 2.200 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ τα έργα μεσαίας κλίμακας κυμαίνονται συνήθως από 1.500-2.100 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Το μέσο μίσθωμα για γραφεία γραφείων κατηγορίας Α στο Βελιγράδι κυμαίνεται από 15-17 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και για χώρους γραφείων κατηγορίας Β από 11-12 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Το μερίδιο αγοράς των μεγάλων υπεραγορών (super markets) και των αλυσίδων λιανικής πώλησης στη Σερβία αυξάνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον, οι διεθνείς ξενοδοχειακές αλυσίδες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο κατά την προσεχή περίοδο, δεδομένου ότι στην αγορά εξακολουθεί να μην υπάρχει σημαντική παρουσία ξενοδοχείων και ξενοδοχειακών αλυσίδων υψηλών προδιαγραφών.
Το πλαίσιο του τομέα των κατασκευών στη Σερβία
Εν γένει, ο κλάδος αυτός συνδέεται με σχεδόν όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του σερβικού εμπορικού Επιμελητήριου, ο τομέας αυτός συνδέεται με περισσότερες από 30 οικονομικές δραστηριότητες. Τα κατασκευαστικά προϊόντα αποτελούν εισροές για άλλες βιομηχανίες. Σύμφωνα με το επιμελητήριο, η κατασκευαστική δραστηριότητα της Σερβίας περιλαμβάνει περίπου 11.530 επιχειρήσεις, με περίπου 116.760 εργαζόμενους. Ο κλάδος των κατασκευών συμμετέχει στο σύνολο των εταιρειών με ποσοστό 13,1%, ενώ ο κατασκευαστικός κλάδος συμμετέχει στο συνολικό αριθμό των εργαζομένων με ποσοστό 11,8% (Σερβικό Εμπορικό Επιμελητήριο).
Ο κατασκευαστικός τομέας της Σερβίας περιλαμβάνει:
- 3.265 επιχειρήσεις με 18.300 εργαζόμενους που ασχολούνται με σχεδιασμό, μηχανική και άλλες συναφείς αρχιτεκτονικές και μηχανικές δραστηριότητες.
- η κατασκευή πολυκατοικιών (που αποτελείται από δραστηριότητες: κατεδάφιση κτιρίων - χωματουργικές εργασίες, δοκιμές εδάφους και γεωτρήσεις και ειδικά έργα) περιλαμβάνει οικιστικές κατασκευές, ξενοδοχειακά κτίρια, επιχειρηματικά κτίρια, επιχειρηματικά κέντρα, κτίρια για κυκλοφορία και τηλεπικοινωνίες, βιομηχανικά κτίρια κτλ. Ο τομέας αυτός αποτελείται από 2.690 επιχειρήσεις με 31.235 εργαζόμενους.
- έργα πολιτικού μηχανικού και υδρογεωλογίας (που αποτελείται από δραστηριότητες: κατασκευή οδών, κατασκευή υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων και άλλα κατασκευαστικά και εξειδικευμένα έργα) περιλαμβάνουν υποδομές όπως αυτοκινητόδρομους, δρόμους και δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές, διαδρόμους αεροδρομίων, γέφυρες, οδογέφυρες, σήραγγες και υπόγειες διόδους, λιμάνια, πλωτές οδούς, φράγματα και άλλες υδραυλικές κατασκευές, αγωγούς, γραμμές επικοινωνίας και μεταφοράς. Ο τομέας αυτός περιλαμβάνει 1.210 επιχειρήσεις με 34.356 εργαζόμενους.
- χειροτεχνία (που αποτελείται από δραστηριότητες: εγκατάσταση ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, εργασίες μόνωσης, εγκατάσταση σωληνώσεων, σοβάτισμα, εγκατάσταση ξυλουργών, εγκατάσταση επενδύσεων δαπέδων και τοίχων, βαφή και υαλοπίνακες και άλλα έργα φινιρίσματος) παρουσιάζει την αλληλουχία της δραστηριότητας των πολυώροφων κτιρίων και του πολιτικού μηχανικού. Ο τομέας αυτός περιλαμβάνει 2.245 επιχειρήσεις με 17.060 εργαζόμενους.
- άλλες δραστηριότητες (μίσθωση εξοπλισμού, ανάπτυξη έργων ακίνητης περιουσίας, χωροταξικός σχεδιασμός, τεχνικές δοκιμές και αναλύσεις) περιλαμβάνουν 1.250 επιχειρήσεις με 1.555 εργαζόμενους. Ένα από τα σημαντικότερα αναπτυξιακά έργα στη Δημοκρατία της Σερβίας είναι η κατασκευή κατοικιών, η οποία είναι μια υπαρξιακή ανάγκη σε ολόκληρη την επικράτεια της Σερβίας.
Η ανάγκη κατασκευής διαμερισμάτων και επίλυσης προβλημάτων στέγασης είναι μια σαφής συνέπεια της μετακίνησης του πληθυσμού, του σχηματισμού νέων νοικοκυριών και της αντικατάστασης φθαρμένων και κακής ποιότητας στεγών. Σύμφωνα με την ανάλυση της αγοράς ακινήτων και άλλων δεικτών, ο αριθμός των διαμερισμάτων που χρειάζονται ετησίως στη Σερβία είναι πάνω από 25.000 και σήμερα υπάρχουν πάνω από 300.000 νοικοκυριά που δεν έχουν επιλύσει το ζήτημα της στέγασης.
Η βιομηχανία δομικών υλικών (που αποτελείται από: εξόρυξη πέτρας για κατασκευή, παραγωγή ασφαλτικών υλικών, τούβλα και κεραμίδια από πηλό, τσιμέντο, ασβέστη, προϊόντα σκυροδέματος, προϊόντα γύψου, έτοιμο σκυρόδεμα, κονίαμα, προϊόντα ινώδους τσιμέντου, κοπή, διαμόρφωση και επεξεργασία πέτρας) εξαρτάται άμεσα από τον όγκο των κατασκευαστικών έργων, ιδιαίτερα στον τομέα των κατασκευών - κατασκευής κατοικιών. Ο τομέας αυτός περιλαμβάνει περίπου 720 επιχειρήσεις και απασχολεί περίπου 12.100 εργαζόμενους.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Η άμεση έκδοση οικοδομικών αδειών, η απλοποίηση του κτηματολογίου και ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου και η έντονη δραστηριότητα της σερβικής κυβέρνησης στον τομέα των κατασκευών είναι μόνο μερικοί από τους λόγους που στέλνουν τους 'Ελληνες κατασκευαστές στο Βελιγράδι.
Όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο ειδήσεων στη Σερβία δραστηριοποιούνται περίπου 27 κατασκευαστικές εταιρείες και εταιρείες δομικών υλικών ελληνικών συμφερόντων και όπως σημειώνει το γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της πρεσβείας μας στο Βελιγράδι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες περαιτέρω διαστηριοποίησης. Συγκεκριμένα, σε ενημερωτικό έγγραφο της πρεσβείας σημειώνεται ότι οι προοπτικές για τις ελληνικές εταιρείες είναι καλές στον κλάδο των κατασκευών αλλά και σε έργα υποδομής, καθώς ο μέσος χρόνος έκδοσης οικοδομικών αδειών στη Σερβία είναι τώρα έξι ημέρες, ενώ στους επόμενους μήνες η διαχείριση της γης και το κτηματολόγιο θα απλοποιηθούν και θα ψηφιοποιηθούν. Επίσης, προστίθεται ότι η κυβέρνηση έχει κάνει πολλά στον τομέα των κατασκευών και ο κύριος στόχος είναι να ενισχυθεί το μερίδιο του κατασκευαστικού τομέα στο ΑΕΠ κατά τα επόμενα δύο χρόνια. Ήδη το μερίδιο αυτό έχει φθάσει σήμερα το 5,1% από 4,4% πριν από δύο χρόνια, ενώ ο στόχος είναι να φθάσει τουλάχιστον το 7%.
Η σερβική αγορά παρουσιάζει ευκαιρίες, ενώ ιστορικά οι ελληνικές εταιρείες έχουν αξιοσημείωτη παρουσία στην αγορά κατασκευών και ακινήτων στο Βελιγράδι. Οι λόγοι αυτοί έχουν να κάνουν κυρίως με την ανάγκη διεξόδου για Έλληνες επιχειρηματίες σε χώρες και αγορές με εγγύτητα τόσο γεωγραφική αλλά και πολιτισμική. Η Σερβία είναι μια τέτοια χώρα και παράλληλα παρουσιάζει πολλές προοπτικές, επισημαίνεται χαρακτηριστικά. Στη Σερβία δραστηριοποιούνται περίπου 27 κατασκευαστικές εταιρείες και εταιρείες δομικών υλικών ελληνικών συμφερόντων. Μεταξύ αυτών είναι μεγάλες ελληνικές εταιρείες όπως: 'Ακτωρ, Τιτάν, Αλουμίλ, ΕΤΕΜ, ISOMAT, KLEEMAN, Lamda Development, TERNA κ.α.
Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με στοιχεία που έλαβε η ελληνική πρεσβεία από την ΤΕΡΝΑ, η εταιρεία μεταξύ άλλων έχει συμμετάσχει στα εξής έργα:
Κατασκευή αυτοκινητόδρομου E75 (τέσσερα τμήματα : Vladicin Han - Prevalac, Prevalac - Suvi Dol, Suvi Dol - Donji Neradovac, Grabovnica - Grdelica
Κατασκευή αυτοκινητοδρόμου Ε80 (δύο τμήματα: δρόμοι και γέφυρες σε Prosek-Bancarevo και κατασκευή των σηράγγων Progon και Przojna Padina στην παράκαμψη του Dimitrovgrad στη διέλευση των συνόρων με τη Βουλγαρία. Το συνολικό κόστος της επένδυσης των ανωτέρω έργων έφθασε περίπου τα 200 εκατ. ευρώ.
Επίσης η εταιρεία ΑΚΤΩΡ, συμφώνα με τα στοιχεία που απέστειλε στην πρεβεία έχει αναλάβει και ολοκληρώσει σχεδόν στο σύνολό τους τα εξής έργα:
Κατασκευή αυτοκινητόδρομου Ε75 (τμήμα Neradovac - Srpska Kuca)
Κατασκευή αυτοκινητόδρομου Ε80 (τέσσερα τμήματα: Crvena Reka - Ciflik, Bancarevo- Crvena Reka, Stanicenje- Pirot Istok και σήρραγες και γέφυρες στην παράκαμψη του Dimitrovgrad). Το συνολικό κόστος της επένδυσης των ανωτέρω έργων έφθασε περίπου τα 180 εκατ. ευρώ.
Θεσμικό πλαίσιο για επιχειρηματικές δραστηριότητες στον τομέα των κατασκευών
Χάρη στις άδειες οικοδόμησης, η Σερβία είναι μία από τις 10 πρώτες χώρες στη λίστα Doing Business για το 2017. Η Σερβία βρέθηκε από την 47η στην 43η θέση, από τις 189 χώρες, ενώ πιο σημαντικό είναι το άλμα από την 152η θέση στην 36η θέση σε ό,τι αφορά τη λήψη αδειών οικοδομής. Συγκεκριμένα, η υποχρέωση υποβολής αιτήσεων για την έκδοση αδειών οικοδομής μέσω του διαδικτύου έχει εισαχθεί από την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, ενώ οι διαδικασίες απόκτησης άδειας απλουστεύθηκαν και η διαδικασία για τη μεταβίβαση δικαιωμάτων κυριότητας επί του ακινήτου επιταχύνθηκε.
Η διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα της Σερβίας ήταν καλύτερη το 2016, λόγω της διατηρημένης μακροοικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της περαιτέρω εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, επικεντρώνοντας στη βελτίωση του επενδυτικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος, που αντικατοπτρίζεται στην πρόοδο της Σερβίας στους καταλόγους διεθνούς ανταγωνιστικότητας. Η έκθεση Doing Business επισημαίνει ότι η Σερβία είχε βελτιώσει τη νομοθεσία το 2016/17. Διευκόλυνε σημαντικά τη δημιουργία επιχειρηματικών οντοτήτων, μειώνοντας το διοικητικό τέλος για τον έλεγχο ταυτότητας των υπογραφών και αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα του μητρώου, γεγονός που μείωσε τον απαιτούμενο χρόνο για την εγγραφή της εταιρείας. Ως εκ τούτου, το κόστος εγκατάστασης επιχειρηματικών οντοτήτων μειώθηκε από 6,5% σε 2,3% των εσόδων ανά κάτοικο.
Επιπλέον, η Σερβία βελτίωσε την αξιοπιστία του συστήματος κτηματολογίου, εφαρμόζοντας το γεωγραφικό σύστημα πληροφοριών και διευκόλυνε την εφαρμογή της σύμβασης με τη θέσπιση ενός νέου νόμου για την επιβολή της νομοθεσίας, ο οποίος επεκτείνεται και διευκρινίζει τις ευθύνες των εκτελεστών και τη δικαιοδοσία των δικαστηρίων κατά τη διάρκεια των διαδικασίων εκτέλεσης. Χάρη στα παραπάνω, ένα άτομο μπορεί τώρα να χτίσει μια αποθήκη εντός 156 ημερών, σε σύγκριση με τις 327 ημέρες πριν, ενώ η διαδικασία μεταφοράς ακινήτου διαρκεί 21 ημέρες. Ωστόσο, η Σερβία έχει χαμηλότερες επιδόσεις στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Χρειάζονται 125 ημέρες για σύνδεση με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, πολύ περισσότερο από το μέσο όρο των 79 ημερών σε όλες τις οικονομίες υψηλού εισοδήματος του OECD.
Κύριες τάσεις
Ο κατασκευαστικός κλάδος στη Σερβία είχε επιβραδυνθεί τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, με τις πρόσφατες τροποποιήσεις του νομικού πλαισίου, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος μετατροπής της χρήσης δημόσιας ιδιοκτησίας σε ιδιοκτησία και της απλούστευσης της διαδικασίας για τη χορήγηση άδειας κατασκευής, ο κλάδος κερδίζει ακόμη μια δυναμική. Εκτός από τις οικιστικές και επιχειρηματικές εξελίξεις, που αποτελούν παραδοσιακή εστίαση της κατασκευαστικής βιομηχανίας, υπήρξε επίσης μια τάση για την κατασκευή εμπορικών κέντρων. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι αυτό το είδος διευκόλυνσης δεν ήταν ευρέως διαδεδομένο στη Σερβία στο παρελθόν και εν μέρει επειδή είναι μια αυξανόμενη τάση σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο δημόσιος τομέας είναι ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές υπηρεσιών κατασκευών. Το μεγαλύτερο έργο στη Σερβία είναι σήμερα το έργο Belgrade Waterfront. Το έργο αυτό επικεντρώνεται στην κατασκευή οικιστικού και επιχειρηματικού συγκροτήματος ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ στο Βελιγράδι. Το έργο διεξάγεται από τη Δημοκρατία της Σερβίας και επενδυτή από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. 'Αλλα έργα υποδομής περιλαμβάνουν τους Διαδρόμους 10 και 11, οι οποίοι βρίσκονται υπό κατασκευή. Στο εγγύς μέλλον αναμένεται εκσυγχρονισμός της σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ Βελιγραδίου και Βουδαπέστης.
Η συνολική αξία των έργων υποδομής που υλοποιεί η Σερβία ανέρχεται σε περίπου 4 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ νέα έργα ανέρχονται σε 4,87 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 9 δισεκατομμύρια ευρώ. Με την ολοκλήρωση, όλα τα προαναφερθέντα έργα θα ενισχύσουν τη θέση της Σερβίας ως διαμετακομιστικού κόμβου για την περιοχή και ως χώρα πρώτης επιλογής για επενδυτές που επιθυμούν να επενδύσουν σε αυτή τη περιοχή της Ευρώπης.
Το ένα τρίτο όλων των έργων κατασκευής στη Σερβία βρίσκεται στο Βελιγράδι αυτή τη στιγμή, κατά συνέπεια, η πόλη αποτελεί την κινητήρια δύναμη πίσω από την κατασκευαστική βιομηχανία της χώρας. Υπάρχουν πολλά σχέδια που σχεδιάζονται για την ανακαίνιση της πρωτεύουσας, συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης του κύριου συμβόλου της πόλης, του φρουρίου του Βελιγραδίου, της κατασκευής νέου βασικού σταθμού λεωφορείων και νέων δημόσιων γκαράζ, την ανανέωση των προσόψεων, (καθιστώντας τα ποδήλατα μια νέα μορφή αστικών δημόσιων συγκοινωνιών) και ανακαινίσεις των μεγάλων δημόσιων χώρων. Όσον αφορά τα έργα δημόσιας υποδομής, οι κρατικές και οι τοπικές αρχές έχουν αυξανόμενη τάση να αναλαμβάνουν τέτοια έργα μέσω εταιρικής σχέσης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
Όσον αφορά τις κατοικίες στο Βελιγράδι, οι αιτούμενες τιμές έργων υψηλής ποιότητας ξεκινούν από 2.200 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ τα έργα μεσαίας κλίμακας κυμαίνονται συνήθως από 1.500-2.100 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Το μέσο μίσθωμα για γραφεία γραφείων κατηγορίας Α στο Βελιγράδι κυμαίνεται από 15-17 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και για χώρους γραφείων κατηγορίας Β από 11-12 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Το μερίδιο αγοράς των μεγάλων υπεραγορών (super markets) και των αλυσίδων λιανικής πώλησης στη Σερβία αυξάνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον, οι διεθνείς ξενοδοχειακές αλυσίδες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο κατά την προσεχή περίοδο, δεδομένου ότι στην αγορά εξακολουθεί να μην υπάρχει σημαντική παρουσία ξενοδοχείων και ξενοδοχειακών αλυσίδων υψηλών προδιαγραφών.
Το πλαίσιο του τομέα των κατασκευών στη Σερβία
Εν γένει, ο κλάδος αυτός συνδέεται με σχεδόν όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του σερβικού εμπορικού Επιμελητήριου, ο τομέας αυτός συνδέεται με περισσότερες από 30 οικονομικές δραστηριότητες. Τα κατασκευαστικά προϊόντα αποτελούν εισροές για άλλες βιομηχανίες. Σύμφωνα με το επιμελητήριο, η κατασκευαστική δραστηριότητα της Σερβίας περιλαμβάνει περίπου 11.530 επιχειρήσεις, με περίπου 116.760 εργαζόμενους. Ο κλάδος των κατασκευών συμμετέχει στο σύνολο των εταιρειών με ποσοστό 13,1%, ενώ ο κατασκευαστικός κλάδος συμμετέχει στο συνολικό αριθμό των εργαζομένων με ποσοστό 11,8% (Σερβικό Εμπορικό Επιμελητήριο).
Ο κατασκευαστικός τομέας της Σερβίας περιλαμβάνει:
3.265 επιχειρήσεις με 18.300 εργαζόμενους που ασχολούνται με σχεδιασμό, μηχανική και άλλες συναφείς αρχιτεκτονικές και μηχανικές δραστηριότητες.
η κατασκευή πολυκατοικιών (που αποτελείται από δραστηριότητες: κατεδάφιση κτιρίων - χωματουργικές εργασίες, δοκιμές εδάφους και γεωτρήσεις και ειδικά έργα) περιλαμβάνει οικιστικές κατασκευές, ξενοδοχειακά κτίρια, επιχειρηματικά κτίρια, επιχειρηματικά κέντρα, κτίρια για κυκλοφορία και τηλεπικοινωνίες, βιομηχανικά κτίρια κτλ. Ο τομέας αυτός αποτελείται από 2.690 επιχειρήσεις με 31.235 εργαζόμενους.
έργα πολιτικού μηχανικού και υδρογεωλογίας (που αποτελείται από δραστηριότητες: κατασκευή οδών, κατασκευή υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων και άλλα κατασκευαστικά και εξειδικευμένα έργα) περιλαμβάνουν υποδομές όπως αυτοκινητόδρομους, δρόμους και δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές, διαδρόμους αεροδρομίων, γέφυρες, οδογέφυρες, σήραγγες και υπόγειες διόδους, λιμάνια, πλωτές οδούς, φράγματα και άλλες υδραυλικές κατασκευές, αγωγούς, γραμμές επικοινωνίας και μεταφοράς. Ο τομέας αυτός περιλαμβάνει 1.210 επιχειρήσεις με 34.356 εργαζόμενους.
χειροτεχνία (που αποτελείται από δραστηριότητες: εγκατάσταση ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, εργασίες μόνωσης, εγκατάσταση σωληνώσεων, σοβάτισμα, εγκατάσταση ξυλουργών, εγκατάσταση επενδύσεων δαπέδων και τοίχων, βαφή και υαλοπίνακες και άλλα έργα φινιρίσματος) παρουσιάζει την αλληλουχία της δραστηριότητας των πολυώροφων κτιρίων και του πολιτικού μηχανικού. Ο τομέας αυτός περιλαμβάνει 2.245 επιχειρήσεις με 17.060 εργαζόμενους.
άλλες δραστηριότητες (μίσθωση εξοπλισμού, ανάπτυξη έργων ακίνητης περιουσίας, χωροταξικός σχεδιασμός, τεχνικές δοκιμές και αναλύσεις) περιλαμβάνουν 1.250 επιχειρήσεις με 1.555 εργαζόμενους. Ένα από τα σημαντικότερα αναπτυξιακά έργα στη Δημοκρατία της Σερβίας είναι η κατασκευή κατοικιών, η οποία είναι μια υπαρξιακή ανάγκη σε ολόκληρη την επικράτεια της Σερβίας.
Η ανάγκη κατασκευής διαμερισμάτων και επίλυσης προβλημάτων στέγασης είναι μια σαφής συνέπεια της μετακίνησης του πληθυσμού, του σχηματισμού νέων νοικοκυριών και της αντικατάστασης φθαρμένων και κακής ποιότητας στεγών. Σύμφωνα με την ανάλυση της αγοράς ακινήτων και άλλων δεικτών, ο αριθμός των διαμερισμάτων που χρειάζονται ετησίως στη Σερβία είναι πάνω από 25.000 και σήμερα υπάρχουν πάνω από 300.000 νοικοκυριά που δεν έχουν επιλύσει το ζήτημα της στέγασης.
Η βιομηχανία δομικών υλικών (που αποτελείται από: εξόρυξη πέτρας για κατασκευή, παραγωγή ασφαλτικών υλικών, τούβλα και κεραμίδια από πηλό, τσιμέντο, ασβέστη, προϊόντα σκυροδέματος, προϊόντα γύψου, έτοιμο σκυρόδεμα, κονίαμα, προϊόντα ινώδους τσιμέντου, κοπή, διαμόρφωση και επεξεργασία πέτρας) εξαρτάται άμεσα από τον όγκο των κατασκευαστικών έργων, ιδιαίτερα στον τομέα των κατασκευών - κατασκευής κατοικιών. Ο τομέας αυτός περιλαμβάνει περίπου 720 επιχειρήσεις και απασχολεί περίπου 12.100 εργαζόμενους.
