Ο τελικός του πρόσφατου Ευρωμπάσκετ ανάμεσα στην Σλοβενία και στην Σερβία, που βρήκε νικήτρια την πρώτη, χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως «ο τελικός των Βαλκανίων». Η Σλοβενία κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο για πρώτη φορά στην ιστορία της από το 1991, όταν αποσχίστηκε από την πρώην Γιουγκοσλαβία και έγινε ανεξάρτητη χώρα.
Ο τελικός αυτός είχε έντονο πολιτικό υπόβαθρο και, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση παρακολουθούσε όσα γράφονταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα μπορούσε να καταλάβει πολλά περισσότερα για την κατάσταση στα Βαλκάνια από όσα θα μπορούσε να μάθει μέσω μια έρευνας ή από ένα ερωτηματολόγιο.
Ο τελικός που έγινε στην Κωνσταντινούπολη, ακόμα ένα σημειολογικό γεγονός αφού η Τουρκία για πολλούς αιώνες κυριαρχούσε στο μεγαλύτερο μέρος των Βαλκανίων, ήταν μια απεικόνιση της διάσπασης της Γιουγκοσλαβίας.
Πρέπει να σημειωθεί πως οι φίλαθλοι από τα Βαλκάνια πολλές φορές υποστηρίζουν μια χώρα της πρώην ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, όταν αγωνίζεται απέναντι σε μια τρίτη χώρα, φαινόμενο που παρατηρείται και στον διαγωνισμό της Γιουροβίζιον. Επίσης δείχνει πως οι παλιοί δεσμοί μπορούν να γεφυρώσουν τις διαφορές που δημιουργήθηκαν το 1990. Αλλά, όταν υπάρχει άμεση «σύγκρουση» τέτοιων χωρών, τότε ξαναζωντανεύουν στους αγωνιστικούς χώρους οι έχθρες του παρελθόντος.
Πολλοί Σέρβοι και Κροάτες, οι δυο πολυπληθέστερες εθνότητες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, αστειεύονταν στα κοινωνικά δίκτυα πως τουλάχιστον τρεις βασικοί παίκτες της Σλοβενίας είναι απόγονοι των χιλιάδων Σέρβων που μετακινήθηκαν προς τη δύση κατά την διάρκεια του κομμουνισμού για την ανεύρεση εργασίας. Παρεμπιπτόντως, και ο προπονητής της Σλοβενίας, Ιγκορ Κοκόσκοφ, είναι Σέρβος.
Μια πρόταση που γράφτηκε κατά κόρον στο Facebook είναι πως η Σερβία είχε δύο ομάδες στον τελικό, ενώ άλλοι αναφέρονταν ειρωνικά στους Σλοβένους, χαρακτηρίζοντάς τους ως «Σέρβους της Δύσης» και «Σέρβους των Άλπεων». Παρ' όλα αυτά οι Σέρβοι φίλαθλοι ήταν αυτοί που τις περισσότερες φορές προσπαθούσαν να «ρίξουν τους τόνους» στις καυτές διαδικτυακές «μονομαχίες».
Οι Σλοβένοι, από την πλευρά τους, ανταπαντούσαν λέγοντας: «Φαίνεται πως δεν μπορείτε ακόμα να δεχθείτε το γεγονός πως οι παίκτες μας είναι Σλοβένοι, παίζουν με την σημαία της Σλοβενίας στο στήθος και τραγουδούν τον σλοβενικό εθνικό ύμνο. Σταματήστε να ζείτε στο παρελθόν».
Αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχει μια ειρωνεία στα λεγόμενα των Σλοβένων, αφού το 1990 είχαν απομακρύνει από την επικράτειά τους περίπου 25.000 ανθρώπους, στην πλειοψηφία τους Σέρβους και Κροάτες, που δεν κατάφεραν να πάρουν την υπηκοότητα. Αυτοί έμειναν γνωστοί ως οι «διαγραμμένοι», ενώ πολλοί από αυτούς δικαιώθηκαν στην συνέχεια από τα δικαστήρια και αποκαταστάθηκαν ως Σλοβένοι πολίτες.
Ακόμα παρατηρείται μια τάση ανάμεσα σε ορισμένους «καθαρούς» Σλοβένους μικρότερης ηλικίας να μιλούν υποτιμητικά γι' αυτούς που προέρχονται από άλλες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, τους οποίους αποκαλούν με το παρατσούκλι "Cefurji", η μετάφραση του οποίου είναι «νότιο κάθαρμα». Αυτός ο ρατσισμός απεικονίζεται χαρακτηριστικά στην ταινία του 2013 "Cefurji, Raus", η οποία παρουσιάζει τα προβλήματα «συγκατοίκησης» των δύο πλευρών στην Σλοβενία.
Μέσα σε όλα έρχεται να προστεθεί και η Κροατία, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που βρίσκεται γεωγραφικά ανάμεσα σε Σλοβενία και Σερβία και έχει διαφορές και με τις δύο χώρες. Σλοβενία και Κροατία δεν έχουν και τις καλύτερες σχέσεις, με τους Σλοβένους να μπλοκάρουν για χρόνια τις συνομιλίες της Κροατίας για την είσοδο της στην Ε.Ε., αλλά και στην συνθήκη του Σένγκεν. Όμως οι Κροάτες στην πλειοψηφία τους έδωσαν συγχαρητήρια στους γείτονές τους για την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου στο Ευρωμπάσκετ. Η εξήγηση στην στάση αυτή των Κροατών είναι απλή, αφού πολλοί από αυτούς υποστηρίζουν όποιον παίζει εναντίον της Σερβίας.
Παρά την βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα σε όλες τις πλευρές, η πραγματικότητα είναι πως ακόμα υπάρχει μεταξύ τους μεγάλη δυσπιστία και υποβόσκουσα ένταση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να καταλάβει ότι τα Βαλκάνια είναι ασταθή και οι συμμαχίες μεταξύ των κρατών τους αλλάζουν από την μία στιγμή στην άλλη και πως χρειάζεται να σχεδιάσει ξεχωριστή στρατηγική για κάθε χώρα και όχι να τις αντιμετωπίσει όλες με τον ίδιο τρόπο
Ο τελικός αυτός είχε έντονο πολιτικό υπόβαθρο και, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση παρακολουθούσε όσα γράφονταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα μπορούσε να καταλάβει πολλά περισσότερα για την κατάσταση στα Βαλκάνια από όσα θα μπορούσε να μάθει μέσω μια έρευνας ή από ένα ερωτηματολόγιο.
Πρέπει να σημειωθεί πως οι φίλαθλοι από τα Βαλκάνια πολλές φορές υποστηρίζουν μια χώρα της πρώην ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, όταν αγωνίζεται απέναντι σε μια τρίτη χώρα, φαινόμενο που παρατηρείται και στον διαγωνισμό της Γιουροβίζιον. Επίσης δείχνει πως οι παλιοί δεσμοί μπορούν να γεφυρώσουν τις διαφορές που δημιουργήθηκαν το 1990. Αλλά, όταν υπάρχει άμεση «σύγκρουση» τέτοιων χωρών, τότε ξαναζωντανεύουν στους αγωνιστικούς χώρους οι έχθρες του παρελθόντος.
Πολλοί Σέρβοι και Κροάτες, οι δυο πολυπληθέστερες εθνότητες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, αστειεύονταν στα κοινωνικά δίκτυα πως τουλάχιστον τρεις βασικοί παίκτες της Σλοβενίας είναι απόγονοι των χιλιάδων Σέρβων που μετακινήθηκαν προς τη δύση κατά την διάρκεια του κομμουνισμού για την ανεύρεση εργασίας. Παρεμπιπτόντως, και ο προπονητής της Σλοβενίας, Ιγκορ Κοκόσκοφ, είναι Σέρβος.
Μια πρόταση που γράφτηκε κατά κόρον στο Facebook είναι πως η Σερβία είχε δύο ομάδες στον τελικό, ενώ άλλοι αναφέρονταν ειρωνικά στους Σλοβένους, χαρακτηρίζοντάς τους ως «Σέρβους της Δύσης» και «Σέρβους των Άλπεων». Παρ' όλα αυτά οι Σέρβοι φίλαθλοι ήταν αυτοί που τις περισσότερες φορές προσπαθούσαν να «ρίξουν τους τόνους» στις καυτές διαδικτυακές «μονομαχίες».
Οι Σλοβένοι, από την πλευρά τους, ανταπαντούσαν λέγοντας: «Φαίνεται πως δεν μπορείτε ακόμα να δεχθείτε το γεγονός πως οι παίκτες μας είναι Σλοβένοι, παίζουν με την σημαία της Σλοβενίας στο στήθος και τραγουδούν τον σλοβενικό εθνικό ύμνο. Σταματήστε να ζείτε στο παρελθόν».
Αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχει μια ειρωνεία στα λεγόμενα των Σλοβένων, αφού το 1990 είχαν απομακρύνει από την επικράτειά τους περίπου 25.000 ανθρώπους, στην πλειοψηφία τους Σέρβους και Κροάτες, που δεν κατάφεραν να πάρουν την υπηκοότητα. Αυτοί έμειναν γνωστοί ως οι «διαγραμμένοι», ενώ πολλοί από αυτούς δικαιώθηκαν στην συνέχεια από τα δικαστήρια και αποκαταστάθηκαν ως Σλοβένοι πολίτες.
Ακόμα παρατηρείται μια τάση ανάμεσα σε ορισμένους «καθαρούς» Σλοβένους μικρότερης ηλικίας να μιλούν υποτιμητικά γι' αυτούς που προέρχονται από άλλες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, τους οποίους αποκαλούν με το παρατσούκλι "Cefurji", η μετάφραση του οποίου είναι «νότιο κάθαρμα». Αυτός ο ρατσισμός απεικονίζεται χαρακτηριστικά στην ταινία του 2013 "Cefurji, Raus", η οποία παρουσιάζει τα προβλήματα «συγκατοίκησης» των δύο πλευρών στην Σλοβενία.
Μέσα σε όλα έρχεται να προστεθεί και η Κροατία, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που βρίσκεται γεωγραφικά ανάμεσα σε Σλοβενία και Σερβία και έχει διαφορές και με τις δύο χώρες. Σλοβενία και Κροατία δεν έχουν και τις καλύτερες σχέσεις, με τους Σλοβένους να μπλοκάρουν για χρόνια τις συνομιλίες της Κροατίας για την είσοδο της στην Ε.Ε., αλλά και στην συνθήκη του Σένγκεν. Όμως οι Κροάτες στην πλειοψηφία τους έδωσαν συγχαρητήρια στους γείτονές τους για την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου στο Ευρωμπάσκετ. Η εξήγηση στην στάση αυτή των Κροατών είναι απλή, αφού πολλοί από αυτούς υποστηρίζουν όποιον παίζει εναντίον της Σερβίας.
Παρά την βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα σε όλες τις πλευρές, η πραγματικότητα είναι πως ακόμα υπάρχει μεταξύ τους μεγάλη δυσπιστία και υποβόσκουσα ένταση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να καταλάβει ότι τα Βαλκάνια είναι ασταθή και οι συμμαχίες μεταξύ των κρατών τους αλλάζουν από την μία στιγμή στην άλλη και πως χρειάζεται να σχεδιάσει ξεχωριστή στρατηγική για κάθε χώρα και όχι να τις αντιμετωπίσει όλες με τον ίδιο τρόπο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου