Δεν είναι αντικειμενική η παρουσίαση. Μόνο καλά είδα. Και όποια κακή εντύπωση για το παραμικρό πήγαινε να μου δημιουργηθεί γινόταν καπνός. Σαν και αυτόν που μοιάζει να βγαίνει ακόμα από τα ερείπια στο κέντρο του, αυτά που έμειναν άθικτα για να θυμίζουν τι έγινε, αυτά που έγιναν ένα με την καθημερινή ζωή και που ζουν νεκρά και περήφανα για να λεν την ιστορία τους. Ναι εκεί δίπλα στη στάση με τη διαφήμιση McDonalds, δίπλα στο περίπτερο με τις Pepsi, απέναντι από "κυβερνητικό" κτίριο, μπροστά από τους νέους businessmen με τους Delsey χαρτοφύλακες. Ή κάποια μέτρα πιο πέρα, το ενδιάμεσο και μικρότερο από τα τρία κτίρια που αποτελούν το δικό τους «μέγαρο» Δημόσιας Τηλεόρασης. Αυτό που της βομβάρδισαν στη διάρκεια του πολέμου για να την κλείσουν. Το μυαλό σου έρχεται στη δική μας, αυτή που «βομβαρδίσαμε» μόνοι μας και πουλάμε πλέον τα ερείπιά της στα παζάρια. Εκεί όμως τα ερείπια τα κράτησαν ανέγγιχτα για να θυμούνται.
Λατρεύει τις έντονες αντιθέσεις. Είναι το ίδιο το Βελιγράδι μια αντίθεση. Μια πόλη που σε πολλά θυμίζει μια χλιδάτη δυτικοευρωπαϊκή πρωτεύουσα, αλλά είναι γεμάτη από ατόφιες βαλκανικές προδιαγραφές. Που βλέπει το κέντρο της να γεμίζει από δυτικά –big brands- μαγαζιά δίπλα σε γραφικά και ηλικιωμένα κτίρια που δεν άλλαξαν μορφή και δεν καλλωπίστηκαν ποτέ. Μια πόλη που θα δει ένα ζητιάνο παπά να χαρίζει προσευχές για λίγα δηνάρια μπροστά από Luis vuitton τσάντες και που θα παραχωρήσει το πεζοδρόμιο μπροστά από design-άτα οπτικά σε έναν τυφλό επαίτη μουσικό. Που ακόμα και αυτός δε θα παίζει κλαρίνο ή τουμπερλέκι, αλλά βαλς και τζαζ και θα αποτελεί το ηχητικό αντίβαρο του 50 cent που "τραγουδά " στο φρέσκο Nike Store λίγα μέτρα πιο πέρα. Και που δε θα διανοηθεί κανείς περαστικός ή μαγαζάτορας να τον κλωτσήσει.
Τους ανθρώπους του θα τους ακούσεις να λένε περήφανα πως δε φοβούνται να περπατήσουν στη γειτονιά τους μετά τις 12 το βράδυ. Θα διαπιστώσεις πως αφήνουν τη μέρα ξεκλείδωτες τις πόρτες των σπιτιών τους, ακόμα και αυτές που ανοίγουν και από έξω γυρνώντας το πόμολο. Θα τους ακούσεις να γελάνε περισσότερο και από ό,τι μιλάνε και θα τους δεις να αγκαλιάζονται κάθε φορά που συναντιούνται. Μην τους πας κόντρα ποτέ στο ποτό. Θα καταλήξεις σουρωμένος να δοκιμάζεις τις κολυμβητικές σου ικανότητες στα νερά του Δούναβη. Θα τους δεις να χαίρονται με την μπασκετική νίκη της Ελλάδας απέναντι στην Ισπανία και να αναφέρονται στις ελληνικές παραλίες με εκφράσεις που περιέχουν λέξεις όπως "paradise, great, jealous, again next summer, lucky". Μας θαυμάζουν για τις φυσικές ομορφιές της χώρας μας, αλλά νομίζω τελικά πως εμείς θα έπρεπε να τους ζηλεύουμε. Ζουν σε μια πόλη που προσπαθεί να τους δοθεί ολοκληρωτικά και που βρίσκει τρόπους να εντάξει τις ομορφιές της στην καθημερινή τους ζωή, ακόμα και αυτές που εδώ θα τις χαρακτηρίζαμε αποκλειστικά τουριστικές και θα είχαν ωράριο επίσκεψης στην καλύτερη 08:00-14:00. Που, αν και είναι δύο εκατομμύρια, η κίνηση που τόσο σιχαίνονται την ώρα αιχμής στο κέντρο συγκρίνεται άνετα με τη Βενιζέλου της Βέροιας και ωχριά μπροστά στην Τσιμισκή της Θεσσαλονίκης. Την Αθήνα δεν την αναφέρω καν... Που θεωρούν πλέον δεδομένα αυτά που για εμάς έχουν γίνει ζητούμενα, που απολαμβάνουν μια ποιότητα ζωής που εδώ θα αποτελούσε αντικείμενο ερεύνης, πολιτικού διαξιφισμού και αφορμή για περισσότερες δημόσιες σχέσεις και που απαιτούν πια αυτά που σε εμάς τείνουν να γίνουν συνώνυμα του εξωγήινου Ε.Τ. και του ονειροπόλου John Lennon.
Δεν έχει σημαντικά κρατικά κονδύλια για τον πολιτισμό, αλλά τον αγαπάει όσο τίποτα. Δεν είναι δύσκολο να «πέσεις» σε μια έκθεση φωτογραφίας στο κέντρο, μην ξαφνιαστείς αν στο μπαρ που πίνεις την μπύρα σου μάθεις πως στον πάνω όροφο φιλοξενείται έκθεση ζωγραφικής και μην αναρωτηθείς πώς μαζεύτηκαν τόσοι πολλοί άνθρωποι στο δεύτερο όροφο μιας μικρής δημόσιας βιβλιοθήκης για να δουν μια μουσικοθεατρική παράσταση. Ακόμα και μια τυχαία πλανόδια "gipsy" μπάντα που θα σε πετύχει να δοκιμάζεις ρακές και παραδοσιακά σέρβικα πιάτα στην Skadarlija ξέρει με ένα μαγικό τρόπο το ρεπερτόριο και τα χρονικά όρια που πρέπει να ακολουθήσει για να μην ξεπεράσει τη λεπτή γραμμή που χωρίζει τη διασκέδαση από την ενόχληση σε τέτοιες περιπτώσεις. Και αν είσαι και τυχερός, θα πετύχεις κάποια πλανόδια ηθοποιό να γίνεται ένα με τους μουσικούς και τους θαμώνες και, φορώντας το παραδοσιακό φόρεμα της περιοχής, να σου εξιστορεί στιγμές και να τραγουδά ποιήματα που συνδέονται με την ιστορία της περίφημης συνοικίας. Και σε άψογα αγγλικά, αν διαπιστώσει πως είσαι ξένος.
Μια πόλη που δίνεται ψυχή και σώμα στους κατοίκους της για να τη ζήσουν, να την περπατήσουν, να την ερωτευτούν, να τη γλεντήσουν. Όχι τα δήθεν τα δικά μας, τα κλισέ για να γεμίζουν οι τίτλοι των φθηνών ρεπορτάζ και να αυξάνει το κοντέρ λέξεων στα τενεκεδένια άρθρα. Αυτά που στόχο έχουν το αγοραίο σεξ με τον τόπο που ζούμε και με τους εαυτούς μας. Το Βελιγράδι ξέρει να εκμεταλλεύεται ακόμα και τις ασχήμιες του, να αποθεώνει τις αρετές του και να περνά καλά, να απαιτεί ζωή και ποιότητα ζωής, χωρίς ωστόσο να ξεχνά ούτε στιγμή.